De herfst is het trouwseizoen in het Land van de Rijzende Zon. Met zijn mix van respect voor traditie en moderniteit is trouwen in Japan een belangrijke gebeurtenis.
Traditioneel vinden bruiloften in Japan plaats volgens een Shinto-ceremonie die wordt gekenmerkt door talloze rituelen. Shinzen kekkon (神前結婚) betekent in het Japans letterlijk 'huwelijk voor de goden'.
Bij deze ceremonie dragen de bruid, bruidegom en hun gasten kimono's, drinken ze sake en zwaaien ze met sakaki-takken voordat ze zich verzamelen rond een gigantisch banket.
Lees meer over Japanse trouwgewoonten, hoe de ceremonie verloopt en huwelijkstradities in het Land van de Rijzende Zon.
Trouwen in Japan: tussen gewoonte en traditie
Het traditionele huwelijk is een eeuwenoud gebruik. In 1970 werden er meer dan een miljoen huwelijken geregistreerd, maar tegenwoordig is dit aantal bijna gehalveerd. De reden hiervoor is dat jonge Japanners geen vertrouwen hebben in de economische toekomst en zich liever richten op hun carrière. Net als in de rest van de wereld wordt de gemiddelde leeftijd voor het eerste huwelijk steeds later. In 2019 werd deze geschat op 31 jaar voor mannen en 29 jaar voor vrouwen. Tegelijkertijd daalt het aantal echtscheidingen na een piek van 290.000 in 2002. In de Japanse cultuur wordt het afgekeurd om na je 30e nog single te zijn, wat zorgt voor een echte sociale druk voor dertigers.
Japanse bruiden en bruidegommen. Foto: Marisol Benitez
Oorspronkelijk had het huwelijk in Japan een sociale en culturele rol. Omiai of "gearrangeerde huwelijken" bewaarden de familie-eer, ontwikkelden politieke allianties en garandeerden een zekere toekomst. Hoewel deze praktijk, die zijn oorsprong vond bij de samoerai, tot de jaren 1960 wijdverspreid was, is het vandaag de dag vrijwel verdwenen en heeft het plaatsgemaakt voor liefdeshuwelijken. Tegelijkertijd neemt de aantrekkingskracht van de romantische en moderne bruiloft in westerse stijl explosief toe in Japan. Tradities zijn echter nog springlevend in de archipel en de traditionele Shinto-trouwerijen blijven bestaan.
De stappen voor de bruiloft
Om een traditionele Shinto-bruiloft te vieren, moeten de toekomstige echtgenoten het verlovingsproces doorlopen, wat in Japan zowel een wettelijke als een morele verplichting is.
De verloving: een wettelijke verplichting in Japan
De traditionele verlovingsceremonie is een maaltijd, georganiseerd tussen de families van de toekomstige bruid en bruidegom, waarbij de gunstige data van de boeddhistische kalender worden gerespecteerd. De Chinese horoscoop van het koppel wordt geraadpleegd.
De verlovingsmaaltijd is de eerste officiële ontmoeting tussen de twee families. Het verloofde paar ontvangt symbolische geschenken in overeenstemming met de Japanse gebruiken. De bruid krijgt een kimono-riem (Obi) als symbool voor vrouwelijke kwaliteiten, terwijl de bruidegom een traditionele broek (Hakama) krijgt als symbool voor zijn trouw.
Andere geluksobjecten worden uitgedeeld, negen in totaal, om geluk te brengen: een vat sake, centen voor wijn, een waaier, een abalone, hennep, konbu zeewier, inktvis, bonito en geld.
Het burgerlijk huwelijk: de laatste stap voor de Shinto ceremonie
Om hun huwelijk te vieren, moet het koppel eerst hun verbintenis officieel maken door middel van een burgerlijk huwelijk. Dit is meer een administratieve formaliteit dan een symbolische daad. Een eenvoudig document met de zegels van de bruid en bruidegom is alles wat nodig is. De verklaring moet worden geregistreerd bij de ambtenaar van de burgerlijke stand in het gemeentehuis van de toekomstige woonplaats van het koppel.
In Japan moet een man minstens 18 jaar en een vrouw minstens 16 jaar oud zijn om te kunnen trouwen. Huwelijken tussen personen van hetzelfde geslacht zijn verboden en de echtgenoten moeten dezelfde achternaam hebben.
Een Shinto-bruiloft in Japan
De bruid en bruidegom en hun families gaan het Shinto heiligdom binnen. Foto: Yoav Aziz
Hoewel bruiloften in westerse stijl populair zijn in het Land van de Rijzende Zon, belichaamt het Shinto-huwelijk het traditionele huwelijk in Japan. Het is een zeer belangrijke gebeurtenis voor families en kan zeer kostbaar zijn. Net als bij de verlovingsceremonie wordt de trouwdatum gekozen volgens de meest gunstige data in de Chinese kalender om een veelbelovende verbintenis te garanderen. Daarom vinden de meeste Shinto-huwelijken plaats in de herfst en soms in de lente.
Traditionele bruiloften werden vroeger bij de bruidegom thuis gehouden, maar vinden nu plaats in een Shinto heiligdom in een kleine ceremonie die wordt bijgewoond door beide families en goede vrienden. De priester leidt de ceremonie, bijgestaan door jonge vrouwen die miko worden genoemd.
Traditionele Japanse trouwkleding
Traditionele Japanse trouwkleding.
De bruid is gekleed, gekapt en opgemaakt voor lange uren. Ze draagt een witte kimono met lange mouwen, een Shiromoku genaamd, een Obi en een lange jas. Haar kapsel bestaat uit een knot, meestal een pruik, en een grote witte hoofdtooi. Haar accessoires zijn een waaier en een mooi doosje met een kam en een spiegel.
Net als een geisha is haar gezicht bedekt met rijstpoeder, haar ogen zwart omlijnd en haar mond rood geschilderd.
Het traditionele kostuum van de bruidegom is eenvoudiger. Het bestaat uit een Hakama, een soort wijde, geplooide broek, en een donker Haori jasje.
De religieuze ceremonie
San-san-kudo-ritueel en het afleggen van geloften.
De ceremonie begint met zuiveringsrituelen voor het bruidspaar, gevolgd door gebeden en het beroemde San-san-kudo-ritueel waarbij de bruid en bruidegom drie keer een kopje sake uitwisselen. Elke beker vertegenwoordigt het verleden, het heden en de toekomst.
Hierna volgt de uitwisseling van trouwringen en het afleggen van de geloften. Tot slot is het tijd voor offers en traditionele dansen om de kami's (Japanse goden) te eren. Takken Sakaki worden aan de bruid en bruidegom gegeven om hen met de goden te verenigen. De goden zwaaien ermee in een specifiek ritueel. Ter afsluiting van de ceremonie delen de twee families sake om hun verbintenis te symboliseren.
De receptiemaaltijd
Het receptiebanket is ook zeer gecodificeerd. De gasten, die talrijker zijn dan bij de Shinto ceremonie, overhandigen een envelop met geld als huwelijksgeschenk: 30.000 Yen voor een alleenstaande en 50.000 Yen voor een koppel om het pasgetrouwde stel te helpen de kosten van hun huwelijk te dekken. Het bedrag moet een oneven getal zijn om het bruidspaar geen ongeluk te brengen. De envelop die aan de bruid en bruidegom wordt gegeven, is versierd met een onbreekbare knoop die de eeuwige liefde symboliseert.
Tijdens de receptie verandert de bruid verschillende keren van outfit, vaak in een Uchikake, gevolgd door een kleurrijke kimono en een westerse bruidsjurk. Het bruiloftsbanket wordt onderbroken door toespraken, videoprojecties, shows en ander entertainment tot groot genoegen van de gasten. Daarna wordt een vat sake geopend in het ritueel van het openen van de spiegel om het nieuwe leven van de bruid en bruidegom te vieren.
Tijdens de avond betaalt de familie van de bruidegom traditioneel een bruidsschat aan de familie van de bruid. Tegenwoordig wordt het geld vaak aan het pasgetrouwde stel gegeven. Na de maaltijd is de fotosessie het einde van de festiviteiten. Omdat hoffelijkheid een belangrijke waarde is in Japan, houden de bruid en bruidegom een dankwoord en vergeten ze niet om elke gast te verwennen met cadeaus.
Bruiloften in westerse stijl zijn helemaal in in Japan
Westerse bruiloft in Kyoto, Japan. Foto: Kristin Wilson
Op het snijvlak van romantiek en moderniteit spreken westerse bruiloften veel Japanners aan. De meerderheid van de bruiloften tegenwoordig wordt in westerse stijl voltrokken.
Een witte trouwjurk voor de bruid, een pak voor de bruidegom - de kimono blijft in de kast, want glamour is aan de orde van de dag. Hoewel christelijke bruiloften erg populair zijn in Japan, heeft deze religie slechts betrekking op een klein deel van de bevolking. Dit is geen probleem, want veel hotels bieden nepgebouwen en zelfs neppriesters om de droombruiloft waar te maken.
Tegenwoordig zijn westerse bruiloften een rage en worden er talloze nepkapellen gebruikt als ceremonieplaats. Het traditionele huwelijk blijft echter diep geworteld in de Japanse cultuur.
