In het Land van de Rijzende Zon kom je vaak prachtige gordijnen tegen bij de ingangen van winkels, restaurants en huizen. Dit kenmerkende accessoire vormt een integraal onderdeel van het Japanse stadsbeeld en geeft uitdrukking aan het leven en de identiteit van verschillende winkels.
De Japanse Noren is een stoffen gordijn dat aan gevels van winkels of huizen wordt gehangen en ook binnenshuis te vinden is. Deze rechthoekige stof, bestaande uit verschillende panelen, heeft een praktische, bewegwijzerende en decoratieve functie.
Vandaag de dag fungeert de "Noren" als een waardevol accessoire voor zowel binnen- als buitendecoratie. Ontdek de geschiedenis van dit traditionele Japanse gordijn en zijn verschillende toepassingen door de tijd heen.
Een beetje geschiedenis van dit Japanse gordijn
De term Noren 暖簾 is samengesteld uit twee kanji die respectievelijk "warmte " en "jaloezie " betekenen. In het Japans is dit woord nauw verbonden met de namen van winkels en kan het worden vertaald als "reputatie ". Oorspronkelijk werd dit Japanse gordijn gemaakt van geweven rijststro en had het geen decoratieve functie. Ontdek de evolutie van de Noren door de eeuwen heen.
De opkomst van Noren
Bron : nakamura-inc.jp
Dankzij schilderijen en tekeningen uit de Heian-periode wordt aangenomen dat dit Japanse textiel meer dan 1000 jaar geleden voor het eerst verscheen. De Noren werd boven de ingangen van huizen gehangen om de bewoners te beschermen tegen de zon, kou, stof en nieuwsgierige blikken, en werd ook gebruikt om goederen van handelaren te beschermen.
Tijdens de Kamakura-periode werd de Noren wijdverspreid en werden de toepassingen gediversifieerd. Deze Japanse gordijnen kregen esthetische waarde en werden gebruikt om kamers te scheiden, het uitzicht te blokkeren of het interieur van een huis te verfraaien. Later fungeerde de Noren als een echt uithangbord voor winkels, waarbij het wapen van de winkel of familie op de panelen van dit traditionele Japanse gordijn werd gegraveerd. Kleine tekeningen verschenen ook om de specialiteit van de winkel aan te geven.
Tijdens de Edo-periode werden straatkraampjes steeds gebruikelijker in de winkelwijken van Tokio, zoals Nihonmashi. Samen met deze kraampjes bloeiden ook de Noren van kleurrijke stoffen op. In het verleden maakten ambachtslieden gebruik van traditionele verftechnieken met plantaardige verfstoffen. Rond de 19e eeuw maakten het gebruik van katoenweverij en verbeterde handwerktechnieken het veel gemakkelijker om Noren in verschillende kleuren en patronen te produceren. Tegelijkertijd nam de geletterdheid toe. Symbolen, logo's en de namen van winkels of merken, geschreven in kanji, waren zichtbaar op het textiel. Verschillende soorten winkels werden gecodeerd met kleuren, wat de straten van drukke buurten een kleurrijk tintje gaf. Het Japanse gordijn werd ook geassocieerd met de reputatie van de winkel, waar klanten hun handen aan afveegden na het eten als teken van tevredenheid. Hoe viezer de Noren, hoe beter de reputatie... Bah!
Moderne Noren
Tegenwoordig heeft Noren zich aangepast aan moderne trends, met meer grafische ontwerpen. Deze panelen met gleuven worden nog steeds gebruikt in izakaya, restaurants, winkels, onsen en bedrijven, terwijl Noren voor binnen in huizen en openbare gebouwen worden gebruikt. Ze worden vaak gemaakt van katoen of linnen, en soms van hennep voor extra duurzaamheid. Er zijn echter ook Noren gemaakt van bamboe, hout of zelfs glas.
Modellen van Japanse Noren
Er zijn verschillende soorten Noren, variërend in grootte en gebruik:
- De korte Noren, of han Noren zoals het in Japan bekend staat, meet ongeveer 55 cm in hoogte. Het biedt een blik op de binnenkant van een winkel en zorgt voor een gemakkelijke doorgang, waardoor het het populairste model in Japan is.
- De lange Noren, of hyoke Noren, kunnen tot wel 3 meter lang zijn. Deze wordt aan de grond bevestigd en wordt vaak gebruikt als ondersteuning voor reclame, als zonnescherm, of om het zicht te blokkeren.
- De mizuhiki Noren is zeer kort (ongeveer 40 cm) en bedekt de volledige lengte van een gevel. Ze worden ook gebruikt voor interieurdecoratie.
- De naga Noren is ongeveer 1m60 lang en wordt voornamelijk gebruikt om het uitzicht te verbergen en bescherming te bieden tegen de zon.
Waar wordt de Noren voor gebruikt in Japan?
Een gevel van een restaurant met een han-Noren om de ingang aan te geven en een hiyoke-Noren die als uithangbord wordt gebruikt. Bron: voyapon.com
Volgens een Japans geloof heeft deze stof, die het haar streelt telkens als je er doorheen loopt, de kracht om boze geesten te laten verdwijnen.
Een wegwijzer
Noren markeren het leven en de identiteit van bedrijven zoals izakaya, ramenrestaurants, herbergen, openbare baden en yatai. Op deze gespleten doeken staat de naam van de zaak, de specialiteit en/of het logo. De Noren worden opgehangen als de winkel opent en verwijderd als de winkel sluit.
Een gordijn dat privacy garandeert
De lange Noren bedekt de ingang van een kamer volledig en houdt nieuwsgierige blikken buiten. Over een raam bewaart het de privacy, terwijl de Noren ook een opslagruimte onder een trapgat kan verbergen.
Een decoratieve afscheiding
Het Japanse gordijn wordt gebruikt om ruimtes af te bakenen, te scheiden of te structureren zonder doorgangen af te sluiten. In een keuken kan het ook kookluchtjes of rook opvangen.
De verschillende betekenissen van Japanse Noren
Een Noren gordijn in een onsen. Bron: re-discoveryjapan.net
In de Edo-periode hadden de kleuren van Noren verschillende betekenissen.
Traditioneel waren etablissementen met een witte Noren apotheken, kruidenierswinkels en banketbakkerijen. Het geelbruine gordijn werd gebruikt door tabakswinkels, bloemisten en andere bedrijven. De paarse Noren gaven aan dat er een schuld openstond. Blauw werd gebruikt door kimonohandelaren, en oranjerood was gereserveerd voor de geishakwartieren.
Naast de kleurcode, die tegenwoordig niet echt meer bestaat, bevatten de inscripties praktische informatie zoals de culinaire specialiteit die in een izakaya wordt geserveerd.
In openbare baden zoals sento of onsen vind je Noren met de inscriptie ゆ "yu," wat "heet water" betekent. Op dezelfde manier zijn de kanji 男 en 女 erg handig om de mannelijke en vrouwelijke baden van elkaar te onderscheiden!
Hoe gebruik je Noren thuis?
De elegante en praktische Noren zijn een essentieel accessoire voor elke Japanse inrichting. Tegenwoordig worden Noren gebruikt in interieurdecoratie om huizen over de hele wereld een Japans tintje te geven. Er zijn veel illustraties om uit te kiezen, van geisha's tot traditionele geometrische patronen, ramen, symbolische dieren en Japanse landschappen. Er is voor ieder wat wils!
Hoewel ze vaak worden gebruikt als deurgordijnen om twee kamers van elkaar te scheiden terwijl de doorgang mogelijk blijft, kunnen ze ook worden gebruikt om een muur, een hoofdeinde of een kast aan te kleden voor een trendy wanddecoratie. Dit Japanse textiel kan ook voor ramen worden gehangen om de privacy te bewaren en toch licht door te laten. Tot slot kun je dit gordijn gebruiken om een kleedkamer te versieren of een plank op een originele manier te verbergen.
Zoals je ziet is de Noren erg trendy en kan het voor veel doeleinden worden gebruikt. ➡️ Ontdek onze Noren collectie.
