Tabi-sokken, 足袋, wat letterlijk "voetenzak" betekent in het Japans, zijn traditionele Japanse sokken die tot halverwege de kuit worden gedragen. Deze speciale sokken, die de grote teen van de andere tenen scheiden, hebben snel aan populariteit gewonnen over de hele wereld. Het is niet verrassend dat ze zo gewaardeerd worden, gezien het ongeëvenaarde comfort dat ze bieden. Net als veel andere elementen van de Japanse cultuur, hebben tabi-sokken een boeiende geschiedenis.
De geschiedenis van tabi
De geschiedenis van tabi-sokken gaat terug tot de 15e eeuw, toen ze werden ontworpen om te passen bij de veelvoorkomende Japanse sandalen van die tijd, zoals geta en zōri. Deze sokken werden gedragen als een aanvulling op de kimono, de traditionele Japanse kleding, en staan bekend om het feit dat ze de grote teen van de andere tenen scheiden.
In die periode was katoen schaars in Japan, wat betekende dat alleen de welvarendste Japanners zich deze sokken konden veroorloven. Het was pas na de opening van de handelsbetrekkingen met China dat Japan de mogelijkheid kreeg om grote hoeveelheden katoen te importeren. Deze toegang tot de markt leidde tot een grotere productie van tabi-sokken, waardoor dit modeaccessoire beschikbaar werd voor alle lagen van de Japanse samenleving.
Samoerai en Chugen bereiden zich voor op hun reis. Credits: Okinawa Soba
Tabi-sokken worden vaak onterecht aangeduid als 'samurai-sokken' of 'ninja-sokken', hoewel ze eigenlijk gedragen werden door mensen uit alle sociale klassen. Ze zijn echter vooral verbonden met de kleding van de samurai en traditionele kimono's. Zowel mannen als vrouwen hadden de mogelijkheid om tabi te dragen, hoewel er enkele beperkingen bestonden op basis van sociale status.
Samurai in ceremoniële kleding. De man links draagt sandalen die geta worden genoemd, de tweede draagt zori. Beiden dragen tabi. Credit: Bibliothèque Nationale de France.
De regels omtrent de kleur en stijl van tabi-sokken waren afhankelijk van sociale klasse. Proletariërs waren beperkt tot het dragen van blauwe sokken. Samurai hadden daarentegen de vrijheid om alle kleuren te kiezen, met uitzondering van goud en paars. Kunstenaars hadden meestal de vrijheid om elk patroon te dragen (en deden dat dan meestal ook). Edelen en heren hadden over het algemeen de meeste vrijheid en konden elke kleur en stijl sokken dragen, vaak de voorkeur gevend aan de kleuren geassocieerd met hogere klassen, zoals paars en goud.
Japanse geta sandalen werden vervolgens minder populair in het dagelijkse Japanse leven, waardoor het dragen van tabi sokken ook afnam.
Tabi sokken vandaag de dag
Tabi-sokken hebben de tand des tijds doorstaan en zijn tegenwoordig weer modieuze accessoires geworden. Ze worden vaak gedragen in combinatie met kimono's of yukata's. Voor formele gelegenheden zoals theeceremonies en bruiloften zijn traditioneel witte tabi-sokken gebruikelijk. Buiten ceremoniële evenementen dragen mannen soms zwarte of blauwe tabi, terwijl vrouwen tabi in diverse patronen en kleuren kunnen kiezen, waardoor er een grote variatie in stijl bestaat.
In tegenstelling tot westerse sokken zijn traditionele tabi-sokken gemaakt van katoen en hebben ze geen elastische eigenschappen. Ze hebben een dikkere zool die minder stijf is dan schoenzolen. Deze zool biedt hetzelfde comfort voor de voeten als westerse pantoffels, wat overeenkomt met de Japanse traditie om schoenen uit te doen bij het betreden van tempels of huizen. Wat tabi-sokken ook uniek maakt, is dat ze aan de achterkant kunnen worden aangetrokken. Een metalen clip aan de achterkant van de tabi, bekend als een "kohaze", zorgt ervoor dat de sok op zijn plaats blijft zitten.
Traditionele tabi-sokken worden doorgaans niet verkocht op basis van onze schoenmaten, maar eerder op basis van de lengte in centimeters. Om de juiste lengte in centimeters voor deze sokken te bepalen, hoef je alleen je schoenmaat te vermenigvuldigen met 0,67.
Tegenwoordig zijn er talloze variëteiten beschikbaar, variërend van enkellengte tot halverwege de kuit. Modernere tabi-sokken worden vaak gemaakt van elastisch materiaal en hebben geen sluitsysteem.
Daarnaast bestaan er ook tabi-schoenen die geschikt zijn voor gebruik buitenshuis. Deze zijn dikker en voorzien van rubberen zolen, en worden "jika-tabi"(地下足袋) genoemd, wat letterlijk "tabi voor de aarde" betekent. De geschiedenis en kenmerken van deze schoenen zullen in een ander artikel op onze blog behandeld worden.
